İZALE-İ ŞUYU (ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ) DAVASI NEDİR?

Ortak mülkiyet, birden fazla kişinin aynı taşınmaz veya taşınır mal üzerinde belirli oranlarda hak sahibi olduğu mülkiyet türüdür. Paylı mülkiyette (şüyu halinde mülkiyet), ortaklar arasında malın kullanımına, tasarrufuna veya paylaşımına ilişkin anlaşmazlıklar yaşanabilir. Bu tür durumlarda, paydaşlardan biri veya birkaçı ortaklığın sona erdirilmesini talep edebilir. Ancak ortakların kendi aralarında anlaşma sağlayamaması hâlinde, izale-i şuyu davası açılarak mahkeme yoluyla ortaklığın giderilmesi sağlanır.

Türk Medeni Kanunu’nun 698. maddesine göre, hiçbir ortak, ortaklığı sürdürmeye zorlanamaz ve her paydaş, ortaklığın sona erdirilmesini isteme hakkına sahiptir. İzale-i şuyu davası, taşınmazın aynen bölünmesi veya satılarak gelirinin paydaşlar arasında dağıtılması yönünde sonuçlanabilir.

İzale-i Şuyu Davasının Kapsamı ve Amaçları

Bu dava, özellikle miras paylaşımı ve taşınmaz mülkiyetinin tasfiyesi konularında büyük önem taşır. Başlıca amaçları şunlardır:

✅ Ortak mülkiyetin bireyselleştirilmesi: Ortakların bağımsız mülkiyet hakkı elde etmesini sağlar.
✅ Ekonomik değer kaybının önlenmesi: Malın bölünerek veya satış yoluyla en yüksek değer üzerinden paylaşılmasını amaçlar.
✅ Uyuşmazlıkların giderilmesi: Ortaklar arasındaki anlaşmazlıkların hukuki bir çerçevede çözüme kavuşturulmasını sağlar.

İzale-i Şuyu Davası Hangi Durumlarda Açılır?

İzale-i şuyu davası, aşağıdaki durumlarda açılabilir:

• Miras Kalan Taşınmazların Paylaşımı
  Mirasçılar arasında kalan taşınmazların kullanımında veya bölüşümünde anlaşmazlık yaşanması hâlinde, herhangi bir mirasçı ortaklığın giderilmesi için dava açabilir.
• Ortak Taşınmazın Kullanımına İlişkin Uyuşmazlıklar
  Birden fazla kişinin hissedar olduğu gayrimenkulün kullanımına dair görüş ayrılıkları, mülkiyet hakkının devri veya tasarrufu konusundaki anlaşmazlıklar nedeniyle dava açılabilir.
• Hissedarlar Arasında Anlaşma Sağlanamaması
  Pay sahiplerinin kendi aralarında anlaşamaması hâlinde, mahkeme aracılığıyla ortaklığın sona erdirilmesi talep edilebilir.

İzale-i Şuyu Davasında Süreç Nasıl İşler?

Bu dava, taşınır veya taşınmaz malların paylaşımıyla ilgili olup iki farklı şekilde sonuçlandırılabilir:

1. Aynen Taksim (Fiziksel Bölünme) Yöntemi

Eğer taşınmazın fiili olarak bölünebilir nitelikte olduğu ve bu bölünmenin ekonomik bir değer kaybına neden olmayacağı tespit edilirse, mahkeme malın fiziksel olarak paylaştırılmasına karar verebilir.

📌 Örneğin: Geniş bir arsanın ortaklar arasında eşit olarak bölünebilecek şekilde parçalara ayrılması durumunda aynen taksim yöntemi uygulanabilir.

Fakat apartman dairesi, küçük bir arsa veya bölünmesi hâlinde kullanılamayacak bir taşınmaz söz konusu olduğunda, aynen taksim yöntemi uygulanamaz.

2. Satış Yoluyla Ortaklığın Giderilmesi (Açık Artırma ile Satış)

Taşınmazın bölünmesinin mümkün olmadığı veya ekonomik değerinde kayba yol açacağı durumlarda, mahkeme satış yoluyla ortaklığın giderilmesine hükmeder. Bu süreç şu şekilde işler:

🔹 Mahkeme, taşınmazın piyasa değerini tespit etmek için bilirkişi incelemesi yaptırır.
🔹 Satış işlemi icra dairesi tarafından açık artırma usulüyle gerçekleştirilir.
🔹 Satıştan elde edilen gelir, taraflar arasında hisseleri oranında paylaştırılır.

📌 Örneğin: Kardeşler arasında miras kalan bir apartman dairesinin paylaşımı mümkün olmadığından, mahkeme satış kararı vererek elde edilen tutarı mirasçılar arasında hisseleri oranında dağıtır.

İzale-i Şuyu Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme

• Taşınmazın bulunduğu yer sulh hukuk mahkemesi davaya bakmakla görevlidir.
• Eğer dava konusu taşınır bir mal ise, davalının yerleşim yerindeki sulh hukuk mahkemesi yetkilidir.

İzale-i Şuyu Davasında Bilinmesi Gerekenler

📌 Dava açmak için ortaklardan yalnızca birinin başvurması yeterlidir. Diğer paydaşların rızası aranmaz.
📌 Dava sonucunda ya aynen taksim ya da satış kararı verilir. Ortaklar mahkemeden belirli bir sonucu talep edemez, karar mahkemenin takdirindedir.
📌 Bilirkişi incelemesi yapılır. Mahkeme, malın bölünebilir olup olmadığını belirlemek için uzman görüşü alır.
📌 Dava süreci taşınmazın özelliklerine göre değişir. Basit bir satış davası hızlı sonuçlanabilirken, aynen taksim davaları daha uzun sürebilir.

İzale-i Şuyu Davası Ne Kadar Sürer?

İzale-i şuyu davalarının süresi, taşınmazın özelliklerine, bilirkişi incelemesi gerekip gerekmediğine ve mahkemenin iş yüküne bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Genellikle 12 ila 24 ay arasında tamamlanmaktadır.

• Bilirkişi incelemesi gereken büyük taşınmazlarda süreç daha uzun sürebilir.
• Tarafların uzlaşması hâlinde dava daha kısa sürede sonuçlanabilir.
• Satış yöntemiyle sonuçlanan davalar, icra sürecine bağlı olarak birkaç ay içinde tamamlanabilir.

Konya’da İzale-i Şuyu Davalarında Hukuki Destek

Konya’da avukatlık hizmeti veren Aygören Hukuk Bürosu, miras paylaşımı, ortaklığın sona erdirilmesi ve taşınmaz satış süreçlerinde müvekkillerine uzman hukuk desteği sunmaktadır. İzale-i şuyu davasının hukuki detayları, stratejik planlaması ve mülkiyet haklarınızın korunması için Konya izale-i şuyu avukatı olarak sizlere rehberlik ediyoruz.

Eğer miras paylaşımı, ortaklıktan çıkma veya taşınmaz satış sürecinde hak kaybı yaşamamak için hukuki destek almak istiyorsanız, Aygören Hukuk Bürosu’na başvurabilir, sürecin hızlı ve etkin şekilde yönetilmesini sağlayabilirsiniz.